Jubilej najčuvenije vinske degustacije u istoriji

Prošlo je tačno 45 godina od Pariske presude, čuvene degustacije vina na kojoj je nedavno preminuli Stiven Sparijer sučelio vina iz Francuske sa najboljim kalifornijskim vinima - i na kojoj su kalifornijska vina odnela ubedljivu pobedu, zauvek promenivši istoriju vinarstva.

Današnje mlađe generacije vinoljubaca, koje uživaju u vrhunskim vinima Novog sveta isto kao i u francuskim vinima, teško mogu i da zamisle kakva je drama pratila najpoznatiju degustaciju vina u prošlom veku, održanu pre 45 godina, 24. maja 1976. godine. Pariska presuda (igra reči koja se odnosi i na grad Pariz i na antičku priču o heroju Parisu koji je birao najlepšu od tri boginje, Atine, Here i Afrodite i usput nehotice stavio u pogon mašineriju koja je dovela do Trojanskog rata) bila je trenutak kada su kalifornijska vina otvorila put za vinare Novog sveta da nađu put do fine dining restorana i do kolekcija vinskih znalaca. U jednom danu, Francuska je izgubila deo svog mitskog statusa.

Stiven Sparijer, vinski trgovac i edukator, i njegova saradnica Patriša Galager, uspeli su da u žiri nadmetanja uvedu pripadnike najvišeg ešelona svetske vinske elite. Tu su, među ostalima, bili Ober de Viijen, suvlasnik vinarije Domaine de la Romanee Conti, Odet Kan, urednica uglednog magazina La Revue du Vin de France, potom francuski vinski eksperti Pjer Brežu i Mišel Dovaz...ukratko, "krem de la krem" čiji su pripadnici očekivali laku pobedu francuskih vina. Nakon ocenjivanja usledio je šok: panel je dodelio više ocene i belim i crvenim vinima iz Kalifornije. Odet Kan tražila je da se poništi takmičenje, a Sparijer je razapet na stub strama.


Stiven Sparijer na Pariskoj presudi (foto: Bela Sparijer)

Saša Špiranec, hrvatski vinski stručnjak, u tekstu koji je povodom jubileja napisao za Jutarnji list, naveo je da je vinski svet sa ogromnim uzbuđenjem primio vest o pobedi Kalifornije:

- Reakcije s obe strane Atlantika su bile burne. U Francuskoj su ocenjivači optuženi za izdaju i zahtevane su ostavke i otkazi, Stivenu Sparijeru je zabranjen pristup vodećoj nacionalnoj degustaciji vina na godinu dana, a u Americi se naravno slavilo. Posledice su bile eksplozija interesa za kalifornijska vina u Americi, koja se, na primer, u finim restoranima na istočnoj obali do tada uopšte nisu prodavala i globalna spoznaja da vladari vinskog sveta, Francuzi, nisu nedodirljivi - napisao je Špiranec u Jutarnjem listu.

O ovoj velikoj vinskoj avanturi snimljen je i igrani film po imenu Bottle Shock (2008), sa Alanom Rikmanom u glavnoj ulozi. Što se posledica Pariske presude tiče, one su danas integralni deo vinskog sveta: male i nedovoljno poznate vinske regije danas se na svetskom tržištu takmiče sa čuvenim vinogorjima, a tu i zemlje kao što je Srbija traže svoju šansu.